Ưu điểm công nghệ sấy nông sản

Như vậy, trong việc sản xuất hạt, sấy tiếp nhận các thuộc tính chất lượng của các công đoạn trước đó như độ dài hạt, màu sắc hạt, độ nứt hạt do máy thu hoạch…(Hình 1) và “gia công” tạo các thuộc tính CL truyền cho các công đoạn tiếp theo như bảo quản chế biến… Những yêu cầu của khâu sấy và các khâu tiếp theo là các chỉ tiêu chất lượng cần đạt được.

Các chỉ tiêu chất lượng hạt:

• Với sấy lúa các chỉ tiêu chất lượng hạt bao gồm:
• Ẩm độ hạt và độ đồng đều ẩm độ
• Tỷ lệ gạo nguyên
• Độ biến màu (ẩm vàng, khác màu..)
• Độ nhiễm sâu bọ
• Độ nhiễm tạp chất

Các liên hệ giữa chất lượng và quá trình sấy nông sản :

Ẩm độ hạt và thời gian bảo quản:

Ẩm độ hạt và tỷ lệ gạo nguyên:

Độ không đồng đều ẩm độ hạt và tỷ lệ gạo nguyên:

Nhiệt độ sấy và tỷ lệ gạo nguyên:

• Thực ra, không phải nhiệt độ không khí sấy trực tiếp ảnh hưởng đến chất lượng hạt, mà là nhiệt độ của hạt sau một thời gian tiếp xúc với không khí sấy. Tương tự như ta nhúng ngón tay vào nước sôi trong ½ giây thì chả sao, nhưng kéo dài vài giây tất nhiên sẽ bị bỏng. Người ta đã xác định rõ: Nếu nhiệt độ hạt đạt lớn hơn 45⁰C trong thời gian một giờ, thì độ gãy vỡ gạo tăng lên đáng kể.
• Vì vậy, để gạo xay ít bị gãy, điều cần ghi nhớ là không bao giờ để không khí sấy vượt quá 45⁰C với máy sấy tĩnh.
• Tuân thủ điều cơ bản trên, có thể nói chắc chắn rằng sấy tốt hơn phơi nắng trên sân xi-măng khi so sánh tỷ lệ gạo nguyên nhận được. Vì nhiệt độ của sân phơi lúc nắng gắt dễ dàng đạt 55-60⁰C thậm chí cao hơn. Nếu sấy làm gãy gạo hơn phơi nắng, hãy xem lại các quy trình sấy và sử dụng máy sấy!

Nhiệt độ sấy liên hệ đến tốc độ giảm ẩm:

Nhiệt độ sấy và tỷ lệ nảy mầm:

Ẩm vàng và thời gian trước khi vào máy sấy lúa:

• Bản thân cụm từ “ẩm vàng” cũng nói lên liên hệ giữa hạt ẩm và màu vàng. Các báo cáo nghiên cứu có thể khác nhau về các loại nấm mốc, các enzym làm cho hạt gạo biến màu vàng. Nhưng đều được nhất trí là: Yếu tố gây ra ẩm vàng chính là sự chậm trễ trong việc phơi sấy, là hạt lúa ẩm. Càng trễ càng ẩm vàng.
• Ở các nước tiên tiến, khó xảy ra ẩm vàng vì từ thu hoạch bằng máy gặt đập liên hợp đến khi hạt vào máy sấy chỉ trong vài giờ. Trong điều kiện Việt Nam còn phải gặt thủ công mất thời gian, và thiếu máy đập lúa khi thu hoạch dồn dập, cũng cần ý thức vấn đề và phấn đấu sao cho từ khi cắt đến khi sấy không quá 20 giờ.
• Nguyên nhân thứ hai gây ẩm vàng là ảm độ cao khi bảo quản. Bảo quản lúa ở ẩm độ tối đa là 14% thì nấm mốc gây ẩm vàng không phát triển. Ẩm độ  bảo quản càng cao hơn 14%, gạo biến màu càng mau xảy ra.
• Với bắp, độ nhiễm aflatoxin liên hệ đến thời gian từ khi thu hoạch đến khi sấy. Nếu đã lãy ra hạt, bắp ẩm phải được đưa vào máy sấy trong vòng 48 giờ. Khi ẩm độ hạt đã thấp hơn 18%, loài nấm mốc sản sinh ra aflatoxin chậm phát triển, và ở 14% thì không phát triển được.Điểm cần lưu ý:
• Sấy nông sản không nâng cấp được hạt sắp hư! Nếu đống lúa sau khi đập đã bốc nóng sắp sửa nảy mầm, thì sấy cũng chỉ cứu cho khỏi đổ bỏ. trong trường hợp này, không thể so sánh chất lượng hạt sấy với hạt phơi nắng thông thường. Sấy bằng máy dù với phương pháp đơn giản nhất, cũng đòi hỏi quyết tâm và hoạch định trước; không phải là  đợi đến khi trời mưa liên miên mới nghĩ đến dùng máy sấy.